ټولنیز امنیت په بلغاریا کې

تازه شوی معلومات په 22.07.2024 کال کی

د ټولنیز امنیت مرستې په بلغاریا کې هغه اجباري مالي مرستې دي چې تاسو د کار کولو پرمهال دولت ته تادیه کوئ. دوی یا ستاسو د ګمارونکي لخوا یا ستاسو لخوا تادیه کیږي، د کار ډول پورې اړه لري چې تاسو یې کوئ. 

ونډې د بیمې په توګه تادیه کیږي ترڅو تاسو ته په ځینو شرایطو کې خساره درکړل شي، چې د "خطر" په نوم پیژندل کیږي، چې تاسو د کار کولو مخه نیسي، لکه: 

• عمومي ناروغۍ؛

• زیږون

• د عمومي ناروغۍ له امله معلولیت؛

• زوړ عمر او مرګ؛

• حرفوي حادثې او ناروغۍ؛

• بیکاري

د هر خطر په اړه مفصل معلومات لاندې شتون لري.

د ټولنیز امنیت مرستې اړوندو فنډونو ته ورکول کیږي چې په بلغاریا کې شتون لري:

• د عمومي ناروغۍ او زیږون فنډ.

•  د عمومي ناروغۍ، زوړ عمر او مړینې له امله د باطل لپاره د تقاعد فنډ.

•  د حرفوي حادثې او ناروغۍ فنډ. 

• د بیکارۍ فنډ.

• د ښوونکو د تقاعد فنډ - یو ځانګړی فنډ یوازې د ښوونکو لپاره.

په بلغاریا کې څوک د ټولنیز بیمه مستحق دی؟

هغه څه چې د ټولو هغو کسانو لپاره عام دي چې په بلغاریا کې د ټولنیز امنیت تابع دي هغه دا دي چې دوی کار کوي. که تاسو مهاجر، بشري وضعیت یا لنډمهاله خوندیتوب لرئ، یا که تاسو پناه غوښتونکي یاست، تاسو حق لرئ چې په بلغاریا کې کار وکړئ. د بهرنیانو ځینې کټګورۍ هم کولی شي په بلغاریا کې کار وکړي. د کار کولو حق په اړه د نورو معلوماتو لپاره، دا مقالې وګورئ:

کار کول په بلغاریا کې

د کارګرانو حقوق په بلغاریا کې

په بلغاریا کې د بهرنیانو لپاره د کار بازار ته لاسرسی او اړونده اوسیدونکي ته اجازه

د بهرنیانو لپاره موسمي دندې په بلغاریا کې

د کډوالو د ګمارلو څرنګوالی

کوم خطرونه چې تاسو به یې پوښوی، ستاسو د دندې په ډول پورې اړه لري.

د پورته ذکر شوي ټولو خطرونو لپاره په لازمي ډول بیمه شوي هغه خلک دي چې:

• هغه څوک چې د کار په قرارداد کې کار کوي؛

• هغه څوک چی د دولتي مامورین دي؛

• هغه څوک چې د قضایي سیسټم کارمندان دي؛

• هغه څوک چی مايعات، تدارکات، او نور دي.

د دې اشخاصو هاخوا، نورې ډلې شتون لري چې په اجباري توګه یوازې د ځینو خطرونو لپاره بیمه شوي. د مثال په ډول: 

• هغه خلک چې کار کوي په لنډ مهاله، کرهنیز قراردادونو کې تر 90 ورځو پورې کار کوي یوازې د عمومي ناروغۍ، بوډاتوب، مړینې او حرفوي حادثې او ناروغۍ له امله د معلولیت لپاره بیمه کیږي.

• هغه کسان چې د ځنګلي مشروم/مرخیړی او میوو راټولولو فعالیتونو کې بوخت دي د عمومي ناروغۍ، زاړه عمر او مړینې له امله د معیوبیت لپاره په بشپړ ډول په خپل لګښت بیمه کیږي که چیرې د دوی عاید د هیواد لپاره د لږترلږه معاش نیمایي سره برابر وي - په 2024 کې 466 لیوا دی).

• هغه کسان چې وړیا مسلک (وکیل، آزاد کار، او داسی نور) تمرین کوي ​​په اجباري توګه یوازې د عمومي ناروغۍ، بوډاتوب او مړینې له امله د باطل لپاره بیمه کیږي. دوی کولی شي د عمومي ناروغۍ او زیږون لپاره اضافي بیمه هم غوره کړي - دوی باید د ملي عوایدو ادارې ته د خپلې اعلامیې د ثبتولو پرمهال دا یادونه وکړي.

• سوداګر (یوازې سوداګر، مالکین او په شرکتونو کې شریکان) یوازې د عمومي ناروغۍ، بوډاتوب او مړینې له امله د باطلیدو لپاره بیمه کیږي. دا کسان کولی شي د عمومي ناروغۍ او زیږون بیمې لپاره اضافي بیمه هم غوره کړي.

• که تاسو په ملکي قرارداد کې کار کوئ، تاسو یوازې د عمومي ناروغۍ، زوړ عمر او مړینې له امله د باطلیدو لپاره اجباري بیمه لرئ. 

څوک د ټولنیز امنیت ونډې تادیه کوي؟

د ټولنیز امنیت ونډې تادیه کولو قانوني مکلفیت د دې مسؤلیت لاندې دی:

• ستاسو کارګمارونکی، که تاسو د کار د قرارداد لاندې کار کوئ؛

• دولت، که تاسو د عامه مامور یاست؛

• تاسو، که تاسو یو سوداګر یا آزاد کارکوونکی یاست یا د ځنګلي مشروم/مرخیړیو او میوو راټولوونکی یاست. په دې حالت کې، تاسو پخپله کار کوئ. 

څرنګه کولي شی چي په بلغاریا کې سوداګرۍ پیل کړی

د ټولنیز امنیت ونډې څنګه ورکول کیږي؟

مرستې میاشتنۍ تادیات دي چې د میاشتې د 25 نیټې څخه وروسته په هغه میاشت کې چې کار ترسره شوی وی. 

کله چې ستاسو د کار مالک ستاسو د ټولنیز امنیت ونډې تادیه کوي، یوه سلنه/فیصدی ستاسو د معاش څخه کمیږي او بله برخه ستاسو د کار ګمارونکي لخوا تادیه کیږي. 

په ځان ګمارل شوي کسان د ونډې پیسې په بشپړ ډول په خپله حساب کې د هغه عاید له مخې تادیه کوي چې دوی د میاشتې لپاره د دوی د ټول عاید څخه د دوی د قانوني پیژندل شوي فعالیت لګښتونو سلنه کمولو وروسته ترلاسه کوي. د مثال په ډول:

1. هغه کسان چې د کروندګرو په توګه راجستر شوي د دوی 60٪ لګښتونه د قانون لخوا پیژندل شوي.

2. 40٪ د هغو کسانو لپاره لکښت پیژندل شوی چې ترلاسه کوي: امتیازات، په شمول د اختراعاتو د پلور څخه عاید، د ساینس، کلتور او هنر کارونو، او همدارنګه د هنرمندانو لخوا د اجرااتو څخه امتیازات؛ د سوداګرۍ د تمرین څخه عاید د پیټینټ مالیې تابع نه وي؛ وکیلان 

3. 25٪ د نورو ډوله آزاد کار مسلکونو څخه د عاید لپاره د هغه څخه بهر چې په 1، 2 کې ورته اشاره شوې، یا د غیر کارموندنې اړیکو لاندې، د بیلګې په توګه. مدني/ملکی قراردادونه.

که تاسو د کارموندنې قرارداد لاندې استخدام شوي یاست، ستاسو د ټولنیز امنیت ونډې ستاسو د ناخالص معاش پر بنسټ دي. ټوله اندازه ستاسو د ناخالص معاش شاوخوا 32.70-33.40 سلنه ده، 18.92-19.62 سلنه چې ستاسو د کار مالک لخوا تادیه کیږي او 13.78 سلنه ستاسو له معاش څخه کمیږي.

ټولې ونډې د ملي عوایدو ادارې (NRA) ته ورکول کیږي. دا کیدی شي:

• د NRA بانکي حساب ته (د دولتي ټولنیز بیمې ونډې لپاره د NRA بانکي حساب)؛

• آنلاین د eServices پورټل له لارې، د کوم لپاره چې تاسو د شخصي پیژندنې کوډ (PIC) ته اړتیا لرئ یا د بریښنایی لاسلیک له لاری؛ 

• د ملي عوایدو ادارې (NRA) دفترونو کې، ستاسو د ادرس ثبتولو سره سم. 

زمینه/اساسات د ټولنیز امنیت تادیاتو لپاره 

عمومي ناروغۍ

عمومي ناروغي هغه یوه ناروغي ده چې په لنډمهاله توګه تاسو د کار کولو مخه نیسي (دا هر ډول ناروغي کیدی شي - معتدل یا جدي ، مهمه خبره دا ده چې دا کار کولو کې ناتواني رامینځته کوي). 

په دې حالت کې، تاسو کولی شئ د ناروغی رخصت پاڼه واخلئ. نور دلته ولولئ: 

په بلغاریا کې زه څنګه کولی شم د ناروغی رخصت پاڼه ترلاسه کړم؟

د معیاري ناروغۍ سربیره، د بلغاریا قانون د عمومي ناروغۍ بڼه هم مني: 

• سقط

• که ستاسو د کورنۍ یو غړی ناروغ وي او تاسو باید د هغوی پاملرنه وکړئ؛

• که تاسو اړتیا لرئ د طبي معاینې یا ازموینې لپاره لاړ شئ.

په ټولو حالتونو کې، تاسو ته د هغو ورځو لپاره نغدي تاوان درکول کیږي چې تاسو کار نه کوئ. دا ستاسو د ناخالص معاش 80٪ دی.

دا ډیره خورا ده چې باید ثابت کړئ چې تاسو د ډاکټر لخوا د ناروغ یادداښت سره ناروغ یاست. 

د عمومي ناروغۍ له امله معلولیت

د پورته ذکر شوي عمومي ناروغۍ څخه، دا هم ممکنه ده چې معیوبیت رامنځته شي، کوم چې د ناروغۍ برعکس، اوږدمهاله / د ژوند اوږد طبیعت دی.

په دې حالت کې، تاسو ممکن د معلولیت تقاعد ترلاسه کړئ که ستاسو معلولیت 50٪ یا ډیر ثابت وي. د دې کولو لپاره، تاسو باید د خپل معلولیت رامینځته کولو لپاره یو پروسیجر/کړنلاره ته لاړ شئ. تاسو کولی شئ دلته ومومئ چې دا څنګه ترسره کیږي: 

کړنلاره/طرزالعمل د معلولیت رامینځته کولو لپاره

سربیره پردې، تاسو کولی شئ دلته د معلولیت تقاعد په اړه ولولئ:

د معلولیت/معیوبیت تقاعدی

زیږون

که تاسو امیندواره شئ، تاسو د 410 ورځو د زیږون رخصتۍ مستحق یاست، چې 45 یې ستاسو د ټاکل شوي نیټې څخه مخکې اخیستل کیدی شي. د والدینو د رخصتۍ مختلف ډولونه هم شتون لري. د هغه دورې په جریان کې چې تاسو په کار کې نه یاست، تاسو ته به تادیه درکړل شي. تاسو کولی شئ دلته نور ولولئ: 

امیندواره میرمنې

د کار څخه د رخصتی وخت غوښتنه کول. د رخصتۍ ډولونه

زوړ عمر

زوړ عمر یو ټاکلي عمر ته رسید و او د کلونو کاري تجربې راټولولو سره تړاو لري، وروسته له دې چې تاسو د تقاعد وړ ګڼل کیږي. د مثال په توګه، په بلغاریا کې، ښځې کولی شي تقاعد شي کله چې دوی 62 کاله او 2 میاشتې وی او نارینه په 64 کلن او 7 میاشتو کې او د ښځو لپاره 36 کاله او 6 میاشتې کاري تجربه او د نارینه وو لپاره 39 کاله او 8 میاشتې تجربه لری. زوړ عمر د تقاعد ترلاسه کولو سره تړاو لري لکه: 

• د تقاعد تقاعد؛

• حرفوي تقاعد - دا تقاعد د ژر تقاعد لپاره دی. د مثال په توګه، پولیس افسران، ښوونکي او نور حق لري چې ژر تقاعد شي؛

• ټولنیز زوړ عمر تقاعد. تاسو کولی شئ دلته نور ولولئ:

په بلغاریا کې ټولنیز تقاعد

• شخصي تقاعد - که تاسو د 65 کالو او 10 میاشتو عمر لرئ او 5 یا ډیر ماشومان مو تر 18 کلنۍ پورې لوی کړي وي، یا که تاسو د 65 کالو او 10 میاشتو عمر لرئ او د اوږد مهاله معلولیت لرونکي شخص لپاره د 10 کلونه څخه ډیر پاملرنه کړی وی. شخصي تقاعد د زوړ عمر ټولنیز تقاعد 90٪ دی، کوم چې د 01.07.2024 څخه 276,36 لیوا دی.

  مرګ

هغه څه چې د دې خطر په اړه ځانګړی دی دا دی چې کله چې بیمه شوی شخص مړ شي، د هغه کورنۍ (میړه/ماشوم/مور او پلار) په لاندې ډول ګټه پورته کوي:

• د یو ځل مرګ بسپنه د 2024 لپاره د 540 لیوا ده

• د میراث تقاعد. د 01.07.2024 څخه د میراث د تقاعد لږترلږه مقدار په میاشت کې 435.43 لیوا دی.

د کار حادثه

د کار د حادثې جبران تادیه کیږي که چیرې تاسو د کار په وخت کې ټپي شئ (د بیلګې په توګه ستاسو پښه/لاس مات شئ، سوځیدلی شئ، الرجیک عکس العمل ولرئ، او نور). دلته مهمه خبره دا ده چې حادثه د هغه کار سره تړاو لري چې تاسو یې کوئ او له همدې امله تاسو کار نشئ کولی.

ښايي حادثه د خپل کار په وخت کې رامنځ ته شوې وي، مګر دا ممکن هغه وخت هم پیښ شوي وي چې تاسو د دې اړوند بل کار ترسره کوئ، د بیلګې په توګه، تاسو په یوه هوټل کې پاتې یاست چیرې چې تاسو د کار لپاره لیږل شوي یاست او تاسو په هوټل پیښه کې سوځیدلی یاست.

دا په کار کې یوه حادثه هم ګڼل کیږي که چیرې تاسو ټپي شئ پداسې حال کې چې تاسو:

• ستاسو د کار ځای ته سفر کول؛

• چیرته چې تاسو د غرمې ډوډۍ خورئ کله چې تاسو په کار کې یاست تګ او راتګ وکړئ؛

• هغه ځای ته سفر وکړئ چیرې چې تاسو خپل معاش ترلاسه کوئ، کله چې دا د لاس په واسطه ورکول کیږي.

زه څه باید وکړم که زه په کار کې حادثه وکړم؟

1. تر ټولو لومړی، ستاسو د کار مالک مکلفیت لري چې سمدستي د ملي ټولنیز امنیت انسټیټیوټ (NSI) اړونده سیمه ایز واحد ته خبر ورکړي چې په کار کې حادثه رامنځ ته شوې. دا په شفاهي ډول د تلیفون له لارې یا د بریښنالیک له لارې د لیکلي پیغام لیږلو له لارې ترسره کیدی شي.

2. د ملي ټولنیز امنیت انسټیټیوټ - NSI او د کار تفتیش د پیښې تحقیق وکړ. د دې څیړنې په پای کې، د حقایقو او شواهدو راپور چمتو کیږي.

3. چیرې چې دا د شواهدو څخه څرګندیږي چې په کار کې حادثه شوې ده، حادثه باید د کار مالک لخوا اعلان شي. لاندې اسناد باید ستاسو د کار ځای سره سم د NSI ساحوي څانګې ته وسپارل شي. 

• د کار په اعلامیه کې یوه حادثه په څلور اړخیزه توګه بشپړه شوې؛

• د تحقیقاتو راپور؛

• لیکل شوي توضیحات د قرباني؛

• د هغو خلکو لخوا لیکل شوي شهادتونه چې د پیښې شاهدان وو؛

• د قربانیانو د استخدام په اړه د اسنادو کاپي - د کار قرارداد، د ملاقات حکم، انیکسونه، د دندې توضیحات، د حاضرۍ پاڼه، او داسې نور؛

• د هر ډول طبي اسنادو یوه کاپي چې د کار حادثې وروسته چمتو شوي؛

• نور اسناد لکه څنګه چې مناسب وي - د بیلګې په توګه د سوداګرۍ سفر امر که چیرې حادثه پیښ شي پداسې حال کې چې کارګر په سوداګرۍ سفر کې و.

4. د NSI لخوا یو چارواکی بیا پریکړه کوي چې ایا د کار حادثه وه یا نه.

په کار کې د حادثې په صورت کې:

• تاسو د دې لپاره د خسارې مستحق یاست چې د کار کولو توان ونلرئ تر هغه چې تاسو روغ شی یا ستاسو معلولیت رامینځته شوی نه وي - دا مقدار ستاسو د مجموعي معاش 90٪ دی؛

• د شخصي باطل تقاعد که چیرې د باطلیدو اړین درجې رامینځته شي؛

• د مخنیوي او بیارغونې لپاره نغدي مرستې؛

• د میراث معلولیت تقاعد - که چیرې ټپي کس د کار حادثې له امله مړ شي، د معلولیت تقاعد د ټپي شوي کس ماشومانو، میړه او والدینو ته ورکول کیږي؛

• د مړینې یو اړخیزه مرسته - 540 لیوا د 2024 لپاره.

حرفوي ناروغي

حرفوي ناروغي هغه قضیو ته اشاره کوي چیرې چې تاسو د هغه کار له امله ناروغه شوي یاست چې تاسو یې کوئ (د مثال په توګه، که تاسو د کیمیاوي موادو سره کار کوئ یا په ډیر دوړو شرایطو کې). دا ناروغي باید ستاسو د کار کولو وړتیا اغیزه وکړي.

د حرفوي ناروغۍ رامینځته کولو کړنلاره په لاندې ډول ده:

1. که تاسو شک لرئ چې تاسو په حرفوي ناروغۍ اخته شوي یاست، تاسو باید د یو ډاکټر سره اړیکه ونیسئ، چې تاسو باید خپل کاري تجربه بیان کړئ، په کوم شرایطو کې تاسو کار کوئ، کوم خطر عناصر ستاسو په کار کې شتون لري. ډاکټر باید د ناروغۍ شتون د ناروغ یادداښت یا د متخصص پریکړې سره رامینځته کړي که تاسو د سیمه ایز متخصص طبي کمیټې (TELC) څخه مخکې یاست؛ 

2. دا ډاکټر باید د ناروغۍ د تشخیص په 24 ساعتونو کې، د NSI ساحوي څانګې ته او ستاسو د کار مالک ته خبرتیا واستوئ. 

3. د NSI د سیمه ایز څانګې مشر بیا د یوې کمیټې لپاره امر صادروي ​​چې د ناروغۍ تحقیق وکړي او معلومه کړي چې آیا د حرفوي ناروغۍ شک شتون لري او په پای کې د څیړنې راپور چمتو کوي.

4. په نهایت کې، TELC باید پریکړه وکړي چې ایا ناروغي واقعیا حرفوي ده که نه. یو کلینیکي ازموینه به ترسره شي او ستاسو په فایل کې راټول شوي اسناد به وڅیړل شي، کوم چې دا دي:

• د حرفوي ناروغیو خبرتیا

• د مطالعې پروتوکول

• ناروغ پاڼي جاري شوي

که دا ثابته شي چې تاسو حرفوي ناروغي لرئ، تاسو حق لرئ چې:

• جبران تر هغه وخته پورې چی تاسو د کار توان نلري تر سو چی تاسو بیرته راستانه شی یا معلول، ستاسو د ناخالص معاش 90٪ سره مساوي؛

• د شخصي باطل تقاعد که چیرې د باطلیدو اړین درجې رامینځته شي؛

• نغدي مرستې د مخنیوي او بیارغونې لپاره؛

• د میراث باطل تقاعد؛

• د یو ځل مرګ بسپنه د 2024 لپاره د 540 لیوا ده

بې روزګاري

تاسو کولی شئ د بیکارۍ خطر او د هغه شرایطو په اړه په تفصیل سره ولولئ چې د بیکارۍ ګټې دلته ورکول کیږي:

د بیکارۍ جبران